TOKOH ISLAM (IBNU HAITHAM)

Kelahiran dan riwayat hidup beliau:

– Nama penuh beliau ialah Al-Hasan Abu Ali Muhammad bin Al-Hasan bin Al-Haitham.
– Dilahirkan di Basrah, Iraq.
– Salah seorang daripada ahli matematik dan fizik.
– Pengasas ilmu optik.
– Bekerja sebagai pegawai di jabatan kerajaan di Iraq.
– Ibnu Al-Haitham tekun di dalam membuat kajian dan penyelidikan.
– Beliau mempelajari ilmu falsafah dan anatomi. Beliau berjaya menguasai bidang anatomi dengan baik lebih-lebih lagi tentang mata.

Kedatangan beliau ke Mesir:
Beliau diundang oleh Al-Fatimi, pemerintah Mesir pada masa tersebut ketika mendengar berita bahawa beliau pernah mengucapkan kata-kata: “Sekiranya aku berada di Mesir, sudah tentu aku akan melakukan sesuatu yang boleh mendatangkan kebaikan di sungai Nilnya pada setiap keadaan sama ada pada masa air pasang ataupun pada masa air surut”. Undangan tersebut diterima oleh Ibnu Al-Haitham, lalu beliau musafir ke Mesir. Apabila beliau melihat sendiri kawasan hilir sungai Nil, beliau mengetahui bahawa apa pernah terdetik di dalam benak kepala beliau ternyata tidak dapat dilaksanakan. Lantas beliau pulang dalam keadaan sedih kemudian beliau bekerja beberapa ketika di jabatan kerajaan Mesir. Ibnu Al-Haitham telah menghabiskan usianya yang masih berbaki di Kaherah dengan memberikan penumpuan di dalam bidang penulisan dan penyalinan. Beliau telah menyalin buku “Kaedah Asas Di Dalam Bidang Geometri” karangan Euclides dan buku “Majesty” karangan Ptolemeos di dalam ilmu falak pada setiap tahun. Kemudian beliau menjual buku-buku tersebut kepada sesiapa sahaja yang datang dari seluruh negeri untuk membelinya dengan harga tertentu dan beliau menggunakan hasil dari jualan tersebut untuk menyara kehidupan beliau.

Karya beliau
– Kemasyhuran Ibnu Al-Haitham yang terkenal dengan ilmu pengetahuan yang luas dan menghasilkan karya yang terlalu banyak telah tersebar ke merata tempat.

Ibnu Al-Haitham menguasai pelbagai bidang ilmu di antaranya:
– Geometri.
– Falsafah.
– Mantik.
– Kedoktoran.
– Falak.

– Pencapaian Ibnu Al-Haitham yang paling terkenal ialah pencapaian beliau di dalam bidang optik. Beliau adalah merupakan orang pertama yang menjelaskan bahagian-bahagian mata dan proses penglihatan secara terperinci, menolak pendapat Yunan yang banyak tersebar pada masa tersebut yang mengatakan bahawa proses penglihatan berlaku apabila cahaya keluar dari mata lalu terkena kepada objek yang sedang dilihat. Kemudian Ibnu Al-Haitham menjelaskan bahawa pancaran cahaya tersebut datang dari objek menuju ke mata melalui kornea dan selaput iris serta bahagian mata yang lain untuk sampai kepada retina.
– Ibnu Al-Haitham juga telah menemui sistem pembiasan dan pemantulan cahaya serta hubungan di antara sudut tempat terkena cahaya dan pembiasannya.
– Ibnu Al-Haitham telah membuat beberapa uji kaji sains di dalam melakukan fotolisis cahaya kepada warna-warnanya yang biasa dengan warna-warna spektrum.
– Di samping itu Ibnu Al-Haitham juga pernah membuat kajian tentang tabiat cahaya, pelangi, bayang dan gerhana.
– Beliau pernah mengkaji pelbagai jenis kaca sama ada kaca cembung, cekung dan mendatar serta membuat kajian di dalam pembelokan kaca cembung.
– Ibnu Al-Haitham pernah membuat kajian tentang teori eksperimen di antara jisim-jisim dan perbezaan kecepatan jisim-jisim yang jatuh ke bumi disebabkan oleh tarikan daya graviti. Ibnu Al-Haitham juga mencadangkan kaedah pertama di dalam bidang mekanik.
– Ibnu Al-Haitham terlalu banyak meninggalkan karangan-karangan di dalam pelbagai bidang ilmu seperti di dalam bidang matematik, falak, optik, kedoktoran dan anatomi.

Di antara karangan-karangan beliau yang terkemuka ialah:
* Kitab Al-Manazir (7 jilid).
* Kitab Musadaraat Euclides.
* Kitab penyelesaian keraguan Euclides.
* Kitab penilaian tentang kemahiran kedoktoran.
* Kitab anatomi mata dan proses penglihatan.
Beliau juga meninggalkan beberapa buah artikel dan esei di antaranya:
* Keluasan objek tiga dimensi yang sama sisi dan objek tiga dimensi secara umum.
* Pendahuluan sisi heptagon.
* Mengkuadrat.
* Mengeluarkan sisi-sisi kiub.
* Menjelaskan bentuk kiraan India.
* Analisis dan komposisi.

Di antara mutiara kata beliau ialah:
Selagi usia masih ada dan aku boleh melakukan kegiatan ilmiah tersebut dengan mengerah seluruh tenaga dan kekuatan, tiga perkara yang aku harapkan:

Pertama: Semoga boleh membantu dan memberi kebaikan kepada orang yang mencari kebenaran, seterusnya dia boleh memanfaatkannya sama ada aku masih hidup atau selepas aku mati.
Kedua: Aku menjadikan perkara tersebut sebagai suatu usaha untuk menyatakan perkara-perkara yang timbul di dalam pemikiran aku setelah diteliti secara mendalam mengenai ilmu-ilmu tersebut.
Ketiga: Aku menjadikannya sebagai bekalan dan persiapan untuk hari tua